De logica van een nieuw idee.

Een mopje: Wat zegt een Chinees duifje? (Zie het laatste woord van deze blog)

 

Vooraf en achteraf.

Humor speelt met je aannames en wanneer je creatief denkt, breek je met je vooronderstellingen en patronen. Creativiteit is net als humor asymmetrisch: het bekende pad van a naar b wordt in humor plotseling onderbroken. Je wordt je bewust van patronen in je denken. Dat geeft even een ongemakkelijk gevoel dat ons aan het lachen brengt (Als je het een goede grap vindt, tenminste). Net als dat de verrassing in humor vaak iets heel logisch heeft, is een goed idee achteraf ook logisch. Terwijl de kwinkslag of het idee vooraf totaal niet voor de hand lag.

 

Een logische verklaring.

“Logica brengt je van a naar b. Verbeelding brengt je overal.” , is een bekende uitspraak van Albert Einstein. Met andere woorden: het nieuwe idee ligt niet op het rechte pad van a naar b. Het nieuwe idee is te vinden op één van de zijpaden. Als op een van de zijpaden het nieuwe idee ligt is er voordat je een pad kiest geen logica. Het einde van een nieuw pad weet je niet. Maar achteraf, als je een nieuw idee gevonden hebt op pad c of d of g etc., is de weg terug eenvoudig te vinden. Stel je maar een klein beestje voor. Een torretje of zo. Het torretje zal vanuit een takje boven in de boom gemakkelijk terug lopen naar de stam. Maar de kans dat het torretje om te beginnen vanuit de stam naar dit specifieke takje loopt is niet erg waarschijnlijk.

                                              

                                               C

A B

 

 

Hoe kom je erop?

Over het algemeen is het logisch dat je de bekende weg kiest. Bovendien is het niet zo gemakkelijk een andere weg te nemen dan die je al kent. Bij elke volgende stap is de kans groter dat je op het ingeslagen pad doorgaat dan dat je ieder zijspoor overweegt. Daarom, als je vernieuwend wil zijn, moet je soms bewust het pad van a naar b blokkeren. Uit je comfortzone stappen, het avontuur aangaan en andere paden kiezen. Dat kan op heel veel manieren. Inderdaad door je verbeelding te gebruiken, nieuwsgierig te zijn en je eigen gedachten serieus te nemen. Maar ook door provocerende technieken. Daar zijn er een heleboel van. Om maar een voorbeeld te noemen: kies een dier of iets anders uit de natuur en pas de eigenschappen daarvan toe op je onderwerp.

 

Veel andere paden.

Voordat je op een nieuw idee komt, op dat ene takje met de code goed idee, moet je dus veel wandelen. Veel onderzoeken, ideeën bedenken en ze ook rust gunnen. Die aha belevingen komen echt niet uit de lucht vallen. Ook al lijkt het als buitenstaander of voor jezelf achteraf dus zo logisch.

Vernieuwen is niet harder werken aan het bestaande maar aan het aanwenden van zoveel mogelijk nieuwe perspectieven en andere manieren van denken dan logisch denken. En zo is bijvoorbeeld humor niet alleen inspiratie door de onverwachte combinatie van elementen die niet bij elkaar horen maar werkt vrolijkheid ook om je in de stemming te brengen voor het bedenken van nieuwe ideeën.

 

Groei

Als nieuwe ideeën het leven vinden worden ze ook weer oud en gaan horen bij de dingen van alle dag. Wat we nu logisch vinden was ooit ondenkbaar. Dit betekent dat creativiteit, het bedenken en uitvoeren van nieuwe ideeën om beweging vraagt en beweging inhoudt.

 

Nog een mopje

Dracula wil nog snel even wat bloed drinken voordat het licht wordt. Dus Dracula gaat naar buiten. Na 1 minuut komt hij terug met een gezicht vol met bloed. De andere Dracula die thuis was gebleven vraagt: "Hoe kom jij zo snel aan bloed?" "Nou zie je die lantaarnpaal, daar liep ik met mijn bek tegenaan!"

 

Kroepoek.

 

Creatief denken en ondernemen: Blue Ocean Strategy.

Ben je ooit op een training voor ondernemers gevraagd kort te vertellen waar je bedrijf over gaat?
Kort maar krachtig vertellen wat je te bieden hebt blijkt niet zo gemakkelijk. Niet alleen is het al heel moeilijk om dat wat in je hoofd bestaat te verwoorden, het blijkt ook dat mensen vaak hun onderscheidend vermogen claimen door middel van abstracte begrippen waar een klant niets aan heeft en die bovendien vaak vanzelfsprekend zijn. Begrippen zoals: kwaliteit, klantvriendelijk, echt geïnteresseerd, expert in ons vak, inspringen op de markt, ik weet precies wat u nodig heeft, wij zijn snel, bieden extra service, zijn beter dan. Kortom: “Wij van wc-eend adviseren wc-eend”.


Klanten moeten een reden zien om bij jou te shoppen in plaats van bij de concurrent.
Daarin op een concrete manier onderscheidend zijn is moeilijk. Meestal wordt er gekeken naar de prijs: kan het nog goedkoper? Of naar verschillende behoeften van een klant om vervolgens extra op een van die behoeften in te spelen. Dat laatste heet differentiatie.
Maar er is ook een strategie die de concurrent helemaal buiten spel zet. Een creatieve strategie die markruimte creëert zonder concurrentie. Deze strategie is beschreven in het boek Blue Ocean Strategy van W. Chan Kim en Renée Mauborgne. Wat daar allemaal bij komt kijken kan ik natuurlijk niet in een blog vertellen. Maar ik wil graag de strekking ervan met jullie delen. Ter inspiratie om eens met heel andere ogen naar je onderneming te kijken.



 

Het traditionele denken richt zich op het verslaan van de concurrentie in bestaande markten.
Omdat de bestaande markten vaak overvol zijn concentreert het denken zich vaak op het aanvallen van de concurrent. Dat veroorzaakt rode ‘bloederige’ oceanen vol gevecht om marktaandeel, winst en groei. De winst die te halen valt wordt op deze manier logischerwijs steeds kleiner.


Blauwe oceanen strategieën staan voor een markt die nog niet is aangeboord.
Met een blauwe oceaan creëer je vraag met kansen voor zeer rendabele groei. In blauwe oceanen is de concurrentie niet relevant, omdat de spelregels nog niet vastliggen.


De kern van Blue Ocean Strategie is waarde-innovatie.
Met waarde-innovatie wordt zowel waardeverhoging gecreëerd voor de klant als voor het bedrijf zelf. Bij waarde-innovatie ligt evenveel de nadruk op waarde als op innovatie. Waarde zonder innovatie is gericht op het creëren van steeds een beetje meer waarde: de waarde wordt verhoogd, maar onvoldoende om op te vallen in de markt. In het traditionele denken wordt gekozen tussen grotere waarde voor de klant tegen hogere kosten (differentiatie) of een redelijke waarde tegen lagere kosten. Maar van waarde-innovatie is alleen sprake wanneer bedrijven de innovatie afstemmen op waarde voor de klant, de prijs en een kostenpositie. Wie op zoek is naar blauwe oceanen streeft tegelijkertijd naar differentiatie EN lage kosten!


Om tot waarde-innovatie te komen kun je spelen met het vier-actieskader.
De eerste twee vragen richten zich op het verlagen van de kostenstructuur, de laatste twee vragen op het verhogen van de klantwaarde. Het is belangrijk om alle vier de vragen in ogenschouw te nemen. Het gaat immers om kosten verlaging EN differentiatie. Pas met duidelijke verandering van factoren, kun je loskomen van de gangbare opvattingen over concurrentie.

1. Welke in de branche vanzelfsprekende factoren moeten wij schrappen?
2. Welke factoren moeten wij afzwakken tot een stuk onder de branchenorm?
3. Welke factoren moeten wij versterken tot een stuk boven de branchenorm?
4. Welke factoren die de branche nooit heeft geboden, moeten wij creëren?


De strategie wordt inzichtelijk door een waardecurve plaatje.
Het begint met het opzetten van een strategie-plaatje van de situatie van de bekende markt. Op de horizontale lijn staan de concurrentie-factoren en de verticale lijn vertegenwoordigd de score op die punten. Op die manier wordt met een curve inzichtelijk waarin bedrijven van dezelfde branche met elkaar verschillen. Door de waarde-innovatie moet als het goed is een duidelijk verschil te zien zijn met alle andere curven die globaal gezien erg op elkaar lijken. Een blauwe oceaan strategie heeft een focus, die te verwoorden valt in een duidelijke slogan. Een goede leuze is in die zin meer dan een mooie zin. Een goede leuze duidt eenvoudig het aanbod aan.


Een voorbeeld: Cirque du Soleil.
Cirque du Soleil heeft de voordelen van het theater en het circus gecombineerd tot een nieuwe vorm van live amusement. Het Cirque du Soleil biedt ongeëvenaarde waarde en heeft daarmee een blauwe oceaan gecreëerd. Door veel van de kostenelementen van het circus te schrappen (dieren) heeft Cirque de kostenstructuur aanzienlijk verlaagd en daarvoor in de plaats maakt het gebruik van dans en muziek.

Cirque du Soleil: Een theatrale processie van poëtische figuren en gracieuze acrobaten.
Zou het niet mooi zijn om gewoon maar eens zo’n curve van je eigen bedrijf en concurrenten te schetsen en zo een idee te krijgen van jouw waarden binnen de branche? Ik weet zeker dat het je inzicht geeft of je werkelijk concreet onderscheidend bent. En mocht dat zo zijn dan is dat mooi. Maar wie weet krijg je de creatieve kriebels en creëer je drastische veranderingen met de vier vragen hierboven. En kom je in een blauwe oceaan terecht met waarde-innovatie die zich in één zin laat uitdrukken om nooit meer te vergeten.

Een kopje koffie met

Woensdag 14 maart 2012. Voor http://ikonderneemhet.nl/

Er is veel veranderd. Vroeger dronk ik koffie met mijn vrienden en daarvoor met mijn familie thuis op zaterdag ochtend met een extra lekker dingetje erbij. Bij ons thuis was dat dan een snee krenten brood met roomboter. Mijn ouders pakten elk een deel van de krant bij het tweede kopje. Mijn oudste broer de Kijk en mijn andere broer was daarvoor al naar buiten vertrokken. En ik. Ik twijfelde tussen de intellectuele doch gezellige familie sfeer en het buitenleven. Dan wachtte ik of er nog iemand opkeek van achter zijn krant of boek voor even een gesprekje of wat anders gezelligs. Maar tussen hoop en verlangen ging ik dan toch ook maar naar buiten. Meestal naar mijn beste vriendin twee straten verderop. Daar hadden ze overigens altijd echt wat lekkers bij de koffie. Een gevulde koek, of soms zelf gebakken appeltaart! En er was een computerspelletje en de top 40 kwam luid en duidelijk uit de radio. Tennissen met twee streepjes op het beeldscherm en gek doen om de tafel en over de meubels na de koffie op Fame. I’m gonna live for ever…! Fame! I’m gonna learn how to fly...High! In die tijd dronken mijn moeder en haar moeder door de week koffie met hun vriendinnen nadat de keuken en kamer aan kant was, de kinderen op school en de man aan het werk. Dat klinkt oubollig, maar zo was het echt in mijn jeugd (ik ben in 1970 geboren). Heel gezellig trouwens als je dan ziek van school thuis bent bij mamma en haar vriendin die om half elf in de ochtend koffie drinken.


Hierna komt een hele periode waarin ik koffie drink met vrienden. Of thee of bier of wijn of en soms whisky. De koffie is eigenlijk niet meer zo belangrijk behalve dan dat ik het drink en in sommige periodes deed ik dat heel veel, want dat smaakte goed bij een sjekkie. Maar een koffie afspraakje maakte ik nooit. Ik ben en was met mijn vrienden en we dronken waar we op dat moment zin in hadden.


Maar nu. Sinds vier jaar, maak ik koffie afspraakjes.
Dat komt door het netwerken. Ik ben bewust gaan netwerken sinds ik mijn bedrijf Creativity at work leven in blaas. Het was wel een ding voor mij dat netwerken. Je gaat toch niet bewust contacten leggen online en offline omdat je wat wil van een ander? Via trainingen, zelfdoen en coaching bij het opzetten van mijn bedrijf zijn mijn gedachten en gevoelens hierover drastisch veranderd. Gelukkig maar. Het is leuk en anderen vinden het ook leuk. We kennen dit verhaal allemaal. Geen enkele trainer of blog zal je iets anders vertellen. Schroom niet, ik doe wat flauw, maar zo is het echt. Schroom niet. Als je geïnteresseerd bent in je vak en wat er daarom heen aan leven te beleven is; een ander verteld en deelt graag. Juist dat delen kom ik inderdaad tegen. Met kopjes koffie. Koffie schept duidelijkheid. (het mag ook thee of limonade zijn), maar duidelijk is; We hebben even aandacht voor elkaar, misschien sluiten we een “deal”, maar dat hoeft niet. Deze ontmoeting is niet oeverloos maar nu tijdens dit kopje koffie of twee. Er zijn veel mensen die ik zou willen bedanken omdat ze mijn schuchtere begin van dit soort ontmoetingen meer dan beloond hebben door de bijzonderheid van hun kunnen, doen, mij adviseren en laten en daardoor mij mede te delen dat ik er ik mag zijn. Er zijn zo veel mensen en ontmoetingen waar ik nu over zou kunnen schrijven met een bijzonder verhaal en hartelijk gevoel….


Eentje dan:


Het kopje koffie van de foto heb ik gedronken met Aly Westerhuis. Aly die mij ooit voor dat ik kopjes koffie met haar dronk een vreselijk goede tip gaf. Dat was in de tijd dat we als voetbal maatjes in de sauna waren. Ik was de sleutel van mijn kluisje kwijt waar mijn kleren in geborgen waren. In de verwarring van mijn verkering die toen nog niet lang uit was probeerde ik uit alle macht mijn hersens te gebruiken om de sleutel terug te vinden. Aly vroeg me toen heel kalm: Wat is je eerste impuls? En merkte daarna even zo kalm op “Daar kun je best op vertrouwen.” Ik ging na en vond de sleutel. Zo simpel, en zo cliché. Maar de timing, de manier waarop en de overtuiging waarmee Aly me dat zij en ik ook daadwerkelijk mijn sleutel vond, maakt dat ik daar aan terug denk als ik overhoop lig met mijn ratio en intuïtie. Het antwoord is liefdevol en dicht bij jezelf. Ik heb het Aly nooit gezegd. Het wordt zo’n ding als je het zegt. Hoe kun je zo iets wat zo simpel was met een zelfde mooie zachte terloopse opmerking terug geven. Afin.
Het bleek dat we behoorlijk wat gemeen hebben (allebei al wat jaren niet meer voetballende): Zelfstandig ondernemen, creatief denken (en doen) kort door de bocht gezegd. Daarom zijn we gaan koffie drinken.

Voor mijn eerste netwerk ontmoeting zijn mijn coach: Wat is je doel? Wat ga je daar halen? Ik vertelde hem dat ik naar een zakelijk speed date evenement ging. Wat ik op zich zelf al vreselijk stoer vond. Ik zat dus niet te wachten op nog meer confrontatie. Ik zei; “Na ik ga es kijken wat voor mij interessant is, wat ik leuk vind”. Zo was ik gewend. Een kijker. Maar sinds dien is zijn vraag “wat is je doel?” Telkens weer hoe irritant ik het ook eigenlijk vind aanwezig. Waarom? Wat wil ik ermee? Wat is mijn doel? Dat neem ik altijd mee.
Maar zo na een jaar of vier van wennen aan het fenomeen netwerken weet ik dat ik een kopje koffie doe met liefde. Liefde voor mijn zaak en liefde voor de ander. Daarom drink ik graag kopjes koffie zoveel mogelijk gepast in het ritme van mijn werken richting de toekomst. Met genoeg tijd tussendoor om in de vrijheid van het ontmoeten eventueel zaken te doen.

Een lege la voor de dagelijkse out of the box ideeën.



Taferelen onderweg van Groningen naar Amsterdam en andersom.



Stel dat je eindelijk een keer tijd gemaakt hebt om je huis of werkplek eens grondig op te ruimen. Terwijl je alles een plek wilt geven merk je dat je te weinig ruimte hebt en bovendien heeft je nieuwe hobby eigenlijk een eigen boekenplank nodig. Misschien moeten er dan maar eens dingen weg, zo besluit je, en daar komt het moeilijke selectieproces. Uiteindelijk is het gelukt; alles heeft een plek gekregen. Tevreden op de bank met een glaasje van het een of ander kijk je de kamer rond. Heerlijk wat een rust. Je kunt de wereld weer aan en pakt de krant van vandaag erbij voor de ultieme afronding van deze zinnige dag. En dan gebeurt het! Je wordt geraakt door een artikel in de krant: "maar dit is interessant!". Je gaat een schaar pakken en glimlacht van binnen omdat je weet waar die ligt. Het artikel is uitgeknipt en ligt naast je op de bank. De laatste slok, de krant bij het oud papier en het artikel in de fruitmand? Zou het niet fijn zijn om letterlijk ruimte in je huis te hebben voor de gedachten en dingetjes die je tegen komt maar die niet direct passen in de categorieën die je zelf hebt aangebracht? Probeer eens een la leeg te houden als je over een half jaar weer opruimt, dat geeft ruimte voor de dingen die niet direct in je leven passen.

Ondernemen met de zes denk hoeden van De Bono.

De zes denkhoeden worden vaak ingezet in vergaderingen en situaties met meerdere mensen, maar ik zie een hele goede toepassing voor ondernemers. Zelfs voor een ondernemer alleen met bijvoorbeeld zijn businessplan, marketing plannen of in gesprek met een klant.

Edward de Bono wordt beschouwd als een van de groten betreft creatief denken. Hij heeft veel boeken geschreven en verschillende nieuwe begrippen de wereld in gebracht. Zo heeft hij tegenover logisch denken lateraal denken gezet en is po een woord waarmee je aan kunt geven dat je iets zegt om beweging te provoceren.
Met de methode van de zes denk hoeden die hij ontwikkeld heeft kun je vanuit verschillende manieren naar een vraagstelling, probleem of uitdaging kijken. Het gaat uit van het idee dat mensen vaak geneigd zijn problemen steeds op eenzelfde manier te benaderen. Door de denkhoeden te gebruiken, word je gedwongen om het probleem ook eens van een andere kant te bekijken. Er zijn zes denkhoeden en iedere kleur symboliseert een andere manier van denken. Je kijk op een situatie hangt dus af van de hoed die je op hebt. En andersom geldt als je ergens naar luistert, kun je je afvragen met welke hoed er eigenlijk gesproken wordt.


De witte denkhoed (objectiviteit): Maagdelijk wit denken, in de vorm van feiten, cijfers en informatie. Stelt vragen vanuit een ‘neutrale’ houding. Met de witte hoed streven de denkers naar een zo groot mogelijke objectiviteit. Het vergaren van informatie is het doel.


De rode denkhoed (emotie en gevoel): Wat zijn je emoties, gevoelsoordelen, vermoedens en wat zegt je intuïtie. Hiervoor hoef je geen rede te geven. Niet aan jezelf en niet aan anderen.


De zwarte denkhoed (negatief ): De denker met de zwarte hoed vestigt de aandacht op alles wat verkeerd kan gaan, onjuist is of risico’s inhoudt. Hij geeft aan waarom iets niet zal functioneren.


De gele denkhoed (Positief): De kleur van de zon verbeeldt het positieve, optimistische en constructieve denken. Wat is er goed aan? De gele hoed brengt suggesties aan, zoekt naar de voordelen van een voorstel, ontwikkelt prille ideeën, bekijkt hoe ze in de praktijk werkbaar kunnen worden gemaakt. De gele denker is steeds op zoek naar kansen.


De groene denkhoed (creatief): Groen staat voor nieuw leven: deze hoed staat voor creatief denken, zoeken naar alternatieven, nieuwe ideeën, provocatie, out-of-the-box denken. Hier ontstaan de nieuwe dingen. Niets is gek genoeg. Dit is procesmatig wel de meest kwetsbare hoed.


De blauwe denkhoed (Regisseur): Denkt over het denken. De blauwe hoed houdt het proces in de gaten. De blauwe denker is bij vergaderingen de persoon met de voorzittersrol en regelt de opeenvolging van de verschillende denktaken (hoeden) en definieert de problemen, formuleert de vragen en regelt de opeenvolging van de verschillende denktaken.


Een vergadering met de denkhoeden heeft meerdere voordelen. Het stelt de deelnemers in staat zich op één manier van denken tegelijk te focussen en tegelijkertijd kun je met meer duidelijkheid overschakelen naar een andere manier van denken. Het dragen van de denkhoeden maakt het mogelijk om dingen te denken en te zeggen die we anders nooit kunnen denken en zeggen zonder ons ego in gevaar te brengen. Dit zal de besluitvorming verbeteren, omdat meerdere perspectieven makkelijker op tafel komen. Het levert bovendien soms nieuwe invalshoeken en alternatieven op.
Ook als je alleen bent kun je op deze manier profiteren van het opzetten van de denkhoeden. Vooral als je geen grip krijgt op een situatie en je niet meer weet wat je ervan moet denken kan het verhelderend werken een voor een de hoeden op te zetten en alle ruimte te geven aan de gedachten en gevoelens die bij die hoed horen. Op die manier zul je meer inzicht krijgen in je probleem of zien op welke punten je bijvoorbeeld een marketing plan kunt verbeteren. Je kunt ook een vriend ondernemer vragen eens met een aantal hoeden op te reageren op jouw plan of cases.
Op den duur zal het eenvoudiger worden om over te schakelen naar een andere manier van denken en begrijp je een reactie van een collega of klant beter. Is de klacht van de klant op feiten gebaseerd? Zo ja welke emotie levert dat op? Of is het een emotie waarvan je nog niet weet hoe die veroorzaakt wordt? Etc. Verder zal het je misschien gaan opvallen dat sommige mensen een voorkeur hebben voor een bepaalde hoed. Zo is het erg verleidelijk om negatief te denken. Met kritiek laat je eenvoudig weten dat jij het beter weet. Misschien reageer je soms met de rode hoed in plaats van dat je zo objectief mogelijk verwijst naar de risico’s. In dit kader is het opzetten en ophouden van een groene hoed soms best lastig, maar zeker een uitdaging waard! De hoeden bieden verschillende perspectieven en daardoor vernieuwende inzichten, maar met de groene hoed op kom je misschien op echt innovatieve ideeën. Over lateraal denken, het woordje po en of andere tips om out-of-the-box denken later daarom een nieuwe blog.


Gepubliceerd op het web portal voor ondernemers in Groningen:
http://ikonderneemhet.nl/blogs/1/45/ondernemen-met-de-zes-denk-hoede

Ideeënmaker: Zeven onmogelijke vragen aan Marjolein Oosterheerd

Vind je creativiteit ook boeiend?

Ben je er mee bezig op wat voor manier dan ook?

De link hieronder verwijst naar mijn antwoorden op de zeven onmogelijke vragen gesteld door Sigrid van Iersel.

Sigrid van Iersel is een meesterlijk mensgericht schrijfster en journalist met creatief denken als onderzoekend thema. Daarbij is iedereen meer dan welkom om inspiratie op te doen, te delen en vooral ook om te vertellen.

Behalve dat ik het erg leuk vond om voor haar podium te mogen nadenken over mijn eigen creativiteit, was het een proces dat me waardevolle inzichten heeft opgeleverd. Een van de mooiste dingen die je als mens kunt doen is ideeën bedenken, je zelf verrassen en creëren naar eigen inzicht. Als je er voor gaat zitten met pen en papier om antwoord te geven op deze zeven vragen kan het bijna niet anders dan dat er lichtjes gaan branden langs de wegen die je bewandeld hebt en in de toekomst graag zou willen verkennen. Om kort te gaan: schroom niet en mail Sigrid om jouw antwoorden te formuleren!

Ideeënmaker: Zeven onmogelijke vragen aan Marjolein Oosterheerd